‘Durf keuzes te maken in het curriculum’

Samen met hun collega’s hebben Pascal Marsman, Suzanne Sjoers en Muriël de Mönnink, curriculumontwikkelaars bij SLO, hard gewerkt aan het bijeenbrengen van informatie over curriculumvraagstukken: wat moet en wat mag, inclusief vele nuttige ‘handreikers’. Het resultaat is te vinden op www.slo.nl/npo. “We zullen de informatie op de website aanvullen met de nieuwe inzichten en antwoorden op vragen uit de onderwijspraktijk”, legt Muriël uit. “We doen dan ook een oproep aan alle onderwijsprofessionals: heb je specifieke informatie nodig om juist in deze periode voor je leerlingen een weloverwogen curriculum op maat samen te kunnen stellen, laat ons dan weten waar je behoefte aan hebt via het contactformulier op de website. SLO kan daar dan gericht handreikers voor verzamelen.”

“Voor het voortgezet onderwijs willen we docenten en schoolleiders ontzorgen,” vertelt Suzanne. “We adviseren om goed naar de situatie per leerling te kijken en dan keuzes te maken in het curriculum.” De SLO-website is voor docenten een gemakkelijke check om te kijken of ze alles doen wat moet en waar mogelijkheden zitten om onderdelen weg te laten of onderwerpen uit verschillende vakken samen aan bod te laten komen. ”De informatie is per vakgebied ontsloten, waarbij we uit zijn gegaan van de vakclusters die ook op Examenblad staan”, legt Muriël uit. “Ook besteden we aandacht aan belangrijke zaken als het profielwerkstuk, toetsing en loopbaanoriëntatie en -begeleiding, en geven we onder meer adviezen over het komen tot een definitieve niveaukeuze.”

Suzanne benadrukt dat SLO met de handreikers, tips en tools vooral de helpende hand wil bieden. ”Docenten hebben genoeg expertise in huis om zelf in te kunnen schatten wat nodig is. Er zijn gelukkig ook veel leerlingen die geen studievertraging hebben opgelopen. Sommigen hebben zelfs een voorsprong gekregen. Voor deze leerlingen vinden docenten ook handreikers op de website.”

Op de website wordt ook veel aandacht besteed aan het praktijkonderwijs en het speciaal onderwijs. De experts van SLO hebben hierbij kunnen prioriteren op basis van Passende Perspectieven Taal en Rekenen, een tool die SLO een aantal jaar geleden ontwikkelde. “Recent heeft SLO ook materiaal ontwikkeld waarin rekenen en taal aangeboden wordt in combinatie met praktijkvakken”, zegt Suzanne. “Als je bepaalde onderdelen in samenhang aanbiedt, dan kun je wat versnellen in de stof. Bovendien kun je de reken- en taalinhouden veel betekenisvoller voor de leerlingen maken. Ook hier geven we een aantal handreikers voor.”

Als aanvulling op de website organiseert SLO webinars om docenten en schoolleiders te ontzorgen. “Dat doen we vooral ook op basis van vragen uit de praktijk”, licht Pascal toe. “We merken dat veel scholen meer inzetten op bijvoorbeeld formatief evalueren. Ze overwegen een andere manier van leren en toetsing. Het is goed denkbaar dat we daar in het kader van het NPO een webinar over organiseren.”

De website biedt naast vakgerichte ook themagerichte handreikers die direct inzetbaar zijn. Pascal: “Denk bijvoorbeeld aan de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen: wat is de impact van de coronacrisis op die sociaal-emotionele ontwikkeling? Mentaal welbevinden is cruciaal voor de cognitieve ontwikkeling van leerlingen. Dit zijn zaken die op schoolniveau aandacht behoeven en waar vooral mentoren een belangrijke rol bij kunnen spelen.”

Een ander product waar voor de website op teruggegrepen kon worden is de handreiking ‘Kansrijk adviseren po-vo’. “Bovendien”, zo vertelt Suzanne, “is een vervolg in de maak. Dat gaat in op kansrijke doorstroming van de brugklas naar de tweede klas en verder.”

: een viertal voorbeelden
Op www.slo.nl/npo vind je informatie die jou, jullie vaksectie of school kan helpen bij het in kaart brengen van (eventuele) leervertraging bij leerlingen voor jouw vak. Of je schat in dat een bepaalde leerling nu juist op het gebied van mentaal welbevinden meer aandacht of ondersteuning verdient. De digitale handreiking is gericht op leerplankundige kwesties, praktische tools, interventies en ‘handreikers’ om je onderwijsprogramma doelgericht vorm te geven.

Twee voorbeelden uit Ken de kaders: ‘wat moet’ in het curriculum:
Loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) heeft een vaste plek in het examenprogramma. LOB helpt leerlingen zicht te krijgen op hun persoonlijke capaciteiten en interesses en kan een realistisch beeld schetsen van vervolgonderwijs en het bijpassende beroepsperspectief. Op de website van het Expertisepunt LOB vind je onder andere tips om je leerlingen op afstand te kunnen begeleiden bij het keuzeproces.

Het Profielwerkstuk (pws) is voor alle leerlingen, met een uitzondering voor bb/kb-leerlingen, verplicht. Het pws kan gaan over een vakoverstijgend thema dat past binnen het profiel of dat bijvoorbeeld gekoppeld is aan LOB. Vele inspirerende pws-onderwerpen op het gebied van taal en cultuur of exacte wetenschappen zijn al in kaart gebracht en je leerlingen kunnen met hun werkstuk ook nog meedoen aan een wedstrijd!

Twee voorbeelden van handreikers uit de sectie: Verken de ruimte: ‘wat mag’ in het curriculum:
Handreiker Nederlands (onderbouw/bovenbouw)

Wil je zowel de lees- als de schrijfvaardigheid van je leerlingen versterken? Ga uit van geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs.

Handreiker VSO Taal & Rekenen:

Tegelijkertijd werken aan praktijk en theorie (taal en rekenen 1F)? Hiervoor heeft SLO zes taakkaarten uitstroom arbeidsmarkt ontwikkeld die leerlingen zo goed als zelfstandig kunnen uitvoeren. Het gaat om taken bij schoonmaken, koken, verzorgen van dieren, verzorgen van planten, klussen in het huis, en textiel verzorgen. Bij de kaarten voor de leerling hoort een korte handleiding voor de leraar.

Werkt een leerling (noodgedwongen) vanuit huis? En wil je dat deze leerling toch betekenisvolle en praktische activiteiten kan doen? Maak dan gebruik van de onderstaande taakkaarten waarop taken staan die je vanuit huis kunt doen.

• taakkaarten pro en vso (leerlingen)

• taakkaarten pro en vso (leraren)