Zelf je methode uitbrengen, een spannend avontuur

Wanneer ze precies besloot om haar eigen materiaal te maken, dat weet ze niet meer. Was het die keer dat een leerling vroeg waarom hij charmeur des serpents (slangenbezweerder) moest leren en Mijntje daar geen antwoord op had? Of was het dat moment waarop ze moest concluderen dat bovenbouwleerlingen prima de vervoeging van être en avoir kunnen opdreunen, maar geen gesprekje in het Frans kunnen voeren?

In elk geval stapt ze op een dag naar haar leidinggevende met de vraag: Mag ik alsjeblieft zelf ons materiaal maken? Dat mag. En zo begint Mijntje van Haaren, naar eigen zeggen ‘onderbouwdocent in hart en nieren’ aan het samenstellen van haar eigen lesmateriaal, gebouwd rondom echte Franse YouTubefilmpjes.

Overprikkeld

“Ik was al jaren niet echt tevreden met de methodes die ik gebruikte”, vertelt ze in haar lokaal van het D’Oultremontcollege in Drunen. “En belangrijker nog: de leerlingen vonden het gewoon niet leuk. Achteraf gezien vind ik dat ik veel te lang heb gedacht: we moeten het nu eenmaal zo doen, want het staat in de methode.”

Mijntje weet een paar dingen zeker. Ten eerste moet haar methode bemoedigend zijn. Leerlingen moeten denken: dat Frans, dat lukt me wel. Dus laat ze de leerlingen eerst zien dat ze al ontzettend veel Franse woorden kennen, zoals trottoir en gourmet. “Want als je meteen qu’est-ce que c’est” op het bord schrijft, dan is de helft van de klas al afgehaakt.”

Mijntje wil ook graag een zeer overzichtelijk werkboek. “Van de meeste boeken raak ik als docent al overprikkeld. Ik wil een rustig boek waarin leerlingen steeds gemakkelijk zien wat er van hen wordt verwacht.” Grammatica wil ze ver naar de achtergrond dringen. “Het gaat om spreken en verstaan, grammatica komt pas aan de orde als je er nieuwsgierig naar bent geworden.”

Fooneeties

Om een klacht als die over de slangenbezweerder te vermijden, stelt Mijntje zelf een lijst samen van de meest voorkomende woorden in het Frans, de Frequentie Index (FIX). Die woordenlijst is een belangrijke basis voor de methode. Alle woorden staan ook fooneeties uitgeschreven. Daardoor overwinnen de leerlingen een belangrijke drempel om Frans te durven spreken.

Mijntje en haar twee collega’s werken al een paar jaar naar tevredenheid met haar materiaal. De leerlingen vinden het leuk, ze halen het vereiste niveau en sindsdien kiezen meer leerlingen Frans in de bovenbouw. Op een dag informeert een collega van een andere school of zij het materiaal ook kan gebruiken. Waarom niet?, denkt Mijntje. Ze gaat op zoek naar een uitgever en komt terecht bij Donald Suidman van Pienter Publishers, een uitgever die net heeft besloten dat hij docenten wil helpen om hun eigen materiaal uit te brengen.

Formidable!

Donald heeft voordat Mijntje bij hem aanklopt vooral ervaring met het uitgeven van managementboeken. Hij helpt ondernemende adviseurs en trainers die graag hun boek op de markt willen brengen. Deze vorm van self publishing is in het onderwijs nog behoorlijk nieuw. Donald, aangeschoven naast Mijntje: “Ik wilde graag de stap naar het onderwijs maken, omdat daar mijn hart ligt. Daarom had ik op mijn site gemeld dat ik je help om je onderwijsmethode uit te geven. En snel daarna belde Mijntje.”

Het is gelijk een match. Donald begrijpt de visie van Mijntje en vertrouwt erop dat het materiaal ook goed zou worden. “We hadden elkaar heel snel gevonden. Misschien ook omdat we erachter kwamen dat we in hetzelfde Brabantse dorp zijn opgegroeid.”

Een paar weken later wordt de naam van de methode geboren: Formidable! Maar om van een stapel printjes een methode te maken die elke school kan gebruiken, blijkt toch nog een hele klus. Mijntje en Donald breidden het team uit met andere mensen die de visie van Mijntje delen: een vormgever, een websitebouwer, een toetsenmaker en een bedrijf dat educatieve software maakt. Twee native speakers worden erbij gehaald; een collega-docent uit Bretagne spreekt alle woorden in, een Waalse docent maakt en corrigeert het oefenmateriaal.

De professional aan het stuur

Na een proefjaar op drie scholen, is Formidable! dit jaar echt gestart. Voor het eerste jaar nog even rustig aan: zeven scholen zijn ermee begonnen. Nu is het de uitdaging om de methode verder aan de man te brengen. Aanvragen voor docent-exemplaren en presentaties komen inmiddels dagelijks binnen. Donald: “Natuurlijk vertellen we graag iedereen alles over Formidable! De eerste keer was op het Congres Frans, vorig voorjaar. Het is geweldig om te zien dat veel docenten alleen maar instemmend knikken als Mijntje vertelt over haar visie. We krijgen ook veel reacties van docenten en onderwijsadviseurs die zeggen: wat fijn dat er eindelijk een andere aanbieder op de markt komt. En erg vaak horen we: we zouden wel willen overstappen, maar zitten nog een paar jaar vast aan onze huidige methode.”

De professional aan het stuur, dat is waar Donald blij van wordt. “De grote uitgevers vinden dat onderwijsvernieuwing door hen wordt gemaakt. Maar volgens mij vindt die vernieuwing veel meer plaats in de klas, door enthousiaste docenten die elke dag ervaren wat er wel en niet werkt. We doen ons best om contact te houden met de docenten die Formidable! gebruiken en we reageren snel als ze iets willen veranderen. Wat we zeker niet willen zijn contracten waarmee je jarenlang aan ons vastzit. Als je wilt stoppen, dan moet dat meteen kunnen. De docent moet de baas zijn over het materiaal waar hij dagelijks mee werkt. Wat docenten minder belangrijk vinden - maar hun leidinggevenden wel - is dat we de prijs van het materiaal ook lager kunnen houden dan de concurrenten. Anders dan de grote drie uitgevers hebben wij geen buitenlandse eigenaar die hoge winsten eist.”

Ervaring en intuïtie

Donald geeft presentaties op scholen. En als scholen graag Mijntje willen spreken, dan kan dat via een webinar. Je eigen methode aan collega’s laten zien, is enorm spannend. Mijntje: “Maar we ontmoeten steeds enthousiaste docenten. Natuurlijk krijgen we ook kritische vragen. Zoals over hoe de methode zich verhoudt tot alle eisen en richtlijnen die er bestaan. Dat moesten we even uitzoeken, want ik heb bij de samenstelling van het materiaal vooral vertrouwd op mijn twintig jaar ervaring en mijn intuïtie. Inmiddels weten we dat we keurig aan alle eisen voldoen.”

Hebben ze nog wat op hun verlanglijstje? Zeker. Donald wil een levendige Facebookgroep waarin alle docenten extra materiaal en ideeën met elkaar uitwisselen. En in elk jaar een uitdagende escape room voor leerlingen. Mijntje wil alle boeken graag elk jaar updaten, zodat ze altijd actueel zijn. En ze wil een spreekboekje toevoegen en extra materiaal dat bij het seizoen past. Mijntje: “Als ik wist wat er allemaal bij komt kijken en hoe veel vakanties en weekenden erin zitten, dan was ik er misschien niet aan begonnen. Maar het is echt een geweldig spannend avontuur. En het is natuurlijk nooit klaar.”