‘Van de ene kant naar de andere kant van de tafel…’

Bergen papierwerk, een afvinklijst waar ik als docent aan moet voldoen, beoordelingen en vooral veel zenuwen. Voordat ik zelf een bezoek van een inspecteur had meegemaakt moest ik het vooral doen met de verhalen van mijn collega’s. En die zorgden voor nog meer zenuwen. Het inspectiebezoek was nu weer aanstaande en werd ruim te voren aan ons aangekondigd. Dus begon de ‘papierstress’. We besteedden bijvoorbeeld veel aandacht aan onze klassenmappen, en die waren dan ook tiptop in orde op de gevreesde dag. Maar toen de inspecteur mijn Engelse les bezocht, vroeg hij helemaal niet naar mijn administratie. Had ik het daarvoor helemaal in orde gemaakt?

Enige tijd later zag ik de vacature ‘Tijdelijk Toegevoegde Expert’. De Onderwijsinspectie was op zoek naar docenten die met een onderwijsinspecteur mee wilden lopen bij een themaonderzoek (een onderwerp dat speciale aandacht krijgt). Mijn kans om meer te weten komen hoe het daar, in die ‘andere wereld’, er aan toe ging… ik solliciteerde.

En zo nam ik deel aan de eerste bijeenkomst met de TTE’ers, zoals de Tijdelijk Toegevoegde Experts genoemd worden. De groep TTE’ers bestond uit tien docenten uit het basisonderwijs, voortgezet en speciaal onderwijs. Stuk voor stuk mensen met passie voor het onderwijs en erg nieuwsgierig naar wat het werk van een inspecteur precies inhoudt. We kwamen ruimschoots aan onze trekken: we werden ondergedompeld. We kregen uitleg over de missie van de inspectie, het toezicht en hoe je je opstelt voorafgaand aan en tijdens een onderzoek. Ik werd gekoppeld aan een onderwijsinspecteur en met onze agenda’s in de aanslag gingen we op zoek naar twee bezoeken waar ik bij zou kunnen aansluiten. En zo verhuisde ik van de ene kant van de tafel naar de andere.

Een week later was het zo ver. In plaats van zelf voor de klas staan, ging ik op een donderdag in juni met een onderwijsinspecteur mee naar een school in Purmerend. We werden ontvangen door de directeur en volgden haar naar de teamkamer. Daar zaten meerdere docenten met een kop koffie of thee. Sommigen waren nerveus, viel me op, net zoals ik dat was toen er een inspecteur op mijn school kwam. Trouwens, ik was zelf ook zenuwachtig. We werden vriendelijk ontvangen en dat ik zelf ook leerkracht was, werd met positieve reacties ontvangen. Die dag zag ik meerdere lessen, sprak ik met ouders, met kinderen, met leerkrachten en met het managementteam.

Ik had verwacht dat de inspecteur op zoek zou gaan naar groepsplannen en andere paperassen om die vervolgens eindeloos te bestuderen. De praktijk was tegenovergesteld: de onderwijsinspecteur observeerde, bekeek alles van een afstand en ging met veel verschillende partijen in gesprek. Gedurende de lesbezoeken ging steeds de directeur met ons mee, zodat daarna gesproken kon worden over de lessen en de kwaliteit ervan. De onderwijsinspecteur nam mij gedurende de dag mee in haar manier van kijken en haar denkproces. Ik kreeg de ruimte om aan te geven wat ik had gezien en wat ik daarvan vond. Mijn praktijkervaring kwam hier heel erg van pas!

Tijdelijk Toegevoegd Expert zijn was een verrijkende ervaring. Ik heb zelf ervaren hoe de inspectie tijdens een bezoek te werk gaat. Het proces van het komen tot een beoordeling is voor mij inzichtelijker geworden, ik heb met eigen ogen gezien en gehoord hoe een inspecteur een bezoek aanpakt en beleeft.

Ik heb ook geleerd van de praktijk van collega-scholen, sommige dingen die ik daar zag heb ik in mijn eigen praktijk verwerkt. Dat was waardevol voor mij zelf maar ook voor de school waar ik werk. Ik kwam terug met een duidelijker beeld van wat de inspectie verwacht van docenten en scholen. En zeker ook wat zij niet verwachten, zoals het bijhouden van eindeloze administratie. Dit heeft binnen het team waar ik werk ook gezorgd voor gesprekken over hoe wij onze administratie bij willen gaan houden. Nee, het idee van een inspecteur achterin de klas, met een afvinklijst in de aanslag behoort voor mij inmiddels tot de verleden tijd.