Samen met onderzoekers kennis creëren en benutten

Inzichten uit onderzoek bieden grote kansen om het onderwijs te verbeteren. De meeste leraren maken echter niet automatisch en vanzelfsprekend gebruik van onderzoeksresultaten. Soms ligt dat aan de schoolstructuur en -cultuur, maar houdingen en vaardigheden van onderwijsprofessionals spelen ook een rol. Bovendien is veel onderzoek lastig te vinden of niet toegankelijk en toepasbaar.

Er zijn verschillende manieren om te bevorderen dat collega’s in de school wel onderzoekskennis benutten. De schoolcultuur en -structuur spelen daarbij een belangrijke rol, net als de schoolleider. De school moet medewerkers mogelijkheden bieden om zelf onderzoek te doen en expertise op te bouwen. Expliciet tijd inruimen en geld beschikbaar stellen is daarbij van belang. Het is beter om leraren vrij te roosteren voor kennisbenutting in plaats van iemand daar extra mee te belasten. Financiële ruimte en duidelijke procedures en doelen helpen om onderzoeksresultaten toe te passen in de dagelijkse praktijk. Een goede school hecht waarde aan kennis uit onderzoek, en staat open voor nieuwe toepassingen en experimenten.

Schoolleiders hebben een essentiële rol in het opzetten van een schoolstructuur en cultuur waarin onderzoek een prominente plaats heeft. Ze promoten daartoe kennisbenutting, creëren een klimaat voor gebruik van onderzoek en coachen leraren.

Leraren hebben vaardigheden nodig om (relevant) onderzoek te vinden, te doorgronden en te vertalen naar hun onderwijspraktijk. Ook moeten ze in staat zijn om onderzoeksbevindingen kritisch te evalueren. Dat leren ze, zoals ze zelf aangeven, door te praten met een onderzoeker of collega, of door het lezen van een (hand)boek gebaseerd op onderzoeksinzichten – liever dan een onderzoeksrapport.

Leraren die ervaring hebben met onderzoek, bijvoorbeeld door een academische opleiding, vinden gemakkelijker hun weg in onderzoekspublicaties. Ook hebben ze een sterkere onderzoekende houding dan collega’s van een lerarenopleiding op hbo-bachelorniveau.

Structurele samenwerking tussen een schoolteam en onderzoeksinstellingen, op gelijkwaardige basis, lijkt bevorderlijk voor het opbouwen van expertise. De kans dat leraren nieuwe kennis gaan benutten, is dan groter.

Wanneer leraren zich verbonden voelen met het onderwerp en de link met onderwijsverbetering zien, neemt hun enthousiasme over onderzoeksmatig werken toe. Ze moeten het geloof en vertrouwen hebben dat ze zelf, en het schoolteam als geheel, kunnen werken aan schoolontwikkeling en actuele vraagstukken. Een onderzoekende houding, openheid en nieuwsgierigheid bevorderen kennisbenutting.

Voor het volledige rapport en geraadpleegde bronnen, zie: https://www.kennisrotonde.nl/sites/kennisrotonde/files/migrate/PDF-voor-website-Kennisrotonde-antwoord-VRAAG-861.pdf