Drugs dealen. Hoeveel jongeren komen hiermee in aanraking?

“Hoe groot de groep momenteel is, blijft een beetje giswerk. Ervaring in heel Nederland leert dat jongeren al op jonge leeftijd bekend zijn met drugsgebruik en -handel. Ze zien veel van wat er om hen heen gebeurt. Soms zijn ze zelf weleens benaderd of zien ze het bij vrienden gebeuren, op de sportclub en ook op school.”

Jullie project richt zich specifiek op die laatste groep. Kun je uitleggen wat Dealbreakers precies doet?

“Zeker. Maar ik zal eerst uitleggen wat het RIEC is, want lang niet iedereen is daar bekend mee. Nederland kent 10 RIEC's, Regionale informatie- en Expertise Centra. Die tien regio's bedekken samen een landelijke aanpak tegen georganiseerde criminaliteit. De meeste regio’s hebben momenteel een actief project dat zich heeft gespecificeerd op jonge aanwas. Voor de regio Den Haag is dat Dealbreakers. Met Dealbreakers willen we op laagdrempelige manier de doelgroep bereiken. Dat doen we o.a. door op elke leerlijn meerdere momenten van informatieverspreiding en gastlessen te organiseren. Op die manier geven we jongeren en leerkrachten inzicht in het fenomeen drugscriminaliteit en geven we ze tools mee om weerbaarder te zijn.”

Waarom nu dit thema?

“Drugscriminaliteit is natuurlijk al jaren een complex integraal probleem waar al lange tijd door de overheid op wordt ingezet. Vanuit die aanpak werd duidelijk dat er ook aandacht moest zijn voor nieuwe aanwas, omdat het anders dweilen met de kraan open is. Verder bleek dat jongeren ook steeds jonger in deze harde wereld terecht kwamen. Dat haalt ook de landelijke media, zoals bijvoorbeeld de moord op Peter R de Vries, waar de verdachte schutter pas 21 jaar was. Mensen herkennen de verharding in de samenleving en maken zich zorgen om jongeren. Vanuit de overheid en politie zien we dit al langer, maar soms is er urgentie nodig om hier gezamenlijk de schouders onder te zetten. Jongeren zijn een kwetsbare doelgroep. Ik ben er van overtuigd dat alle jongeren geronseld kunnen worden. Ze zijn gevoelig voor een heleboel factoren. Bijvoorbeeld het snel geld willen verdienen, status, zich afzetten tegen de overheid, maar ook verveling en de laagdrempeligheid van sociale media spelen mee."

En als ze er eenmaal in zitten, is het vast lastig er weer uit te komen.


Daarom werken we graag samen met scholen. Docenten zien heel veel. Die kennen de (veranderende) houding van een leerling, met wie diegene in de pauze chillt, maar ook wanneer de leerling zich steeds minder laat zien in de klas.”

Dealbreakers gaat over meer dan signaleren, toch?

“Zeker, dealbreakers gaat ook over handelen. We geven tools aan zowel de jongeren, leraren en ouders om het dialoog te beginnen. We werken samen met verschillende organisaties en zorgen voor elke school en voor elke leerling dat er met maatwerk wordt gekeken naar wat deze persoon en zijn of haar netwerk nodig heeft om weer op het juiste pad te komen.”

Willen docenten hier wel een actieve rol in?

“We hebben nu een aantal pilotscholen die allemaal zeer positief zijn. Docenten bekommeren zich om hun leerlingen. Hoe fijn als de zorgen die ze hebben over een leerling nu actief opgepakt kunnen worden? Wij nemen de zorg van hen over zodra ze aan de bel trekken. Door de gastlessen willen we op leuke en ludieke manier alle betrokkene weerbaar maken tegen criminaliteit. Dat is ook een goede manier om met elkaar kennis te maken. Dan wordt het elkaar vinden als het echt nodig is ook makkelijker.’

Kan ‘helpen’ voor een vriend, klasgenoot of ouder wellicht ook voelen als ‘klikken’ of zelfs ‘aangeven’?

“Als iemand in je omgeving zich in de drugscriminaliteit begeeft, krijgt diegene al snel het label van dader. Maar wij blijven ons altijd afvragen per situatie of ze niet ook slachtoffer zijn. Vaak worden ze erin geluisd. Vooraf hebben jongeren geen idee waar ze in terecht komen. Het is heel belangrijk om het menselijke ervan blijven zien. Een positief perspectief bieden in plaats van repressief afstraffen als dat passender is. Daarom spreken wij nadrukkelijk over hulp.”

Dealbreakers betreft nu een pilot, kunnen scholen zich aansluiten bij jullie?

“Scholen die belangstelling hebben voor `t onderwerp, ermee aan de slag willen, kunnen via hun gemeente vragen naar interventies. Een voorbeeld daarvan is de Escape Room ‘Foute Centen’. Deze kan in de klas met leerlingen en leerkrachten gespeeld worden. Op deze manier ontstaat er vaak een dialoog waarin duidelijk wordt wat de leerlingen weten over dit onderwerp en welke ervaringen ze hebben. Daarnaast zijn we druk bezig om ook andere best practices van de pilot in de toekomst breder uit te kunnen rollen bij de scholen.”

Heeft Dealbreakers nog andere inzichten opgeleverd?

“Ja. Los van het signaleren en helpen van de leerlingen, willen we in de toekomst ook gaan inzetten op het beter aansluiten van de wensen van jongeren en hun opleidings- en werktraject. Het klinkt gek, maar veel van deze jongeren die met drugscriminaliteit in aanraking zijn gekomen, blijken een hele hoop waardevolle skills te hebben waarvan ze niet weten hoe ze die kunnen inzetten. Denk aan organisatietalent, sociale vaardigheden, een vlotte babbel. Aan ons als samenleving om te kijken hoe we ervoor kunnen zorgen dat deze jongeren geprikkeld worden om die skills in te zetten voor iets positiefs. Bijvoorbeeld om hun eigen legale business op te zetten.”

Chrissie van der Meijden heeft veel ervaring op het snijvlak van samenleving, jongeren en veiligheid. Ze is op dit moment projectleider Dealbrekers bij RIEC Den Haag.

 

Afbeelding met tekst, boek, plank, bureau    Automatisch gegenereerde beschrijving

Maak van je onderbuikgevoel een feit. Deze signalen kunnen wijzen op betrokkenheid bij drugscriminaliteit:

  • verminderde schoolprestaties
  • contact met intimiderende figuren 
  • snel agressief, boos gedrag, hulp vermijden
  • meerdere telefoons, veel berichten (ook op vreemde tijdstippen)
  • onverklaarbaar bezit van geld, kleding van dure merken of andere luxe goederen

Benieuwd welke organisaties er in jouw regio actief zijn bij het opsporen van drugs criminaliteit onder jongeren? De gemeente kan je waarschijnlijk verder helpen.