Deze map is een raadsel. We weten niet wie deze foto’s verzamelde en hoe ze in het bezit van de Nederlandse Montessori-vereniging kwamen. Bezochten de Nederlandse montessorianen deze New Yorkse school?

Filosoof en maatschappelijk hervormer Felix Adler (1851-1933), oprichter van de Ethical Culture School, stichtte op 24-jarige leeftijd in New York de Free Kindergarten, een gratis kleuterschool voor arbeiderskinderen. Vanuit de Society for Ethical Culture – een organisatie waarin filosofie, godsdienst, humanisme en sociale betrokkenheid bijeenkwamen – ontving hij financiële steun voor de realisatie van zijn ideeën over sociale gerechtigheid, godsdienstvrijheid, rassengelijkheid en intellectuele vrijheid. Ook in Nederland bestond interesse voor Adlers onderwijsidealen.

Gezien de kleding is deze foto tussen 1925-1935 geschoten. Het zijn leerlingen van de fifth grade. Ze brengen een bezoek aan het Metropolitan Museum of Art. In de geschiedenisles wordt het riddertijdperk behandeld. In het kader daarvan schetsen ze tijdens de tekenles ridders in harnas. Op andere foto’s staan ook zwarte kinderen, een unicum in die tijd.

Samen een toneelstuk opvoeren, een museum bezoeken, in een moestuin werken, een opdracht in de bibliotheek uitvoeren of een lunch voor moeders bereiden. Deze 45 bijzondere foto’s verbeelden de idealen van de reformpedagogiek: het ontwikkelen van levensvreugde, idealisme, kunstgevoel en zelfwerkzaamheid.

Jacques Dane is hoofd onderzoek en conservator van het Nationaal Onderwijsmuseum, Dordrecht.