Het MML is een paar jaar geleden gestart met een speciale voorziening voor leerlingen met cognitieve vaardigheden op havo/vwo niveau maar met kenmerken in het autistische spectrum (ASS). Dit is een groep leerlingen die kans loopt tussen wal en schip te vallen: het reguliere onderwijs biedt te weinig individuele ondersteuning en begeleiding, maar speciaal onderwijs is een te zware voorziening voor de meesten. Het gevolg is dat deze groep leerlingen op een reguliere school vaak vastloopt.

Net teveel gevraagd

Leerlingen met ASS hebben specifieke ondersteuning en bepaalde randvoorwaarden nodig om zich goed te kunnen ontwikkelen. Vaak missen zij, ondanks goede cognitieve vaardigheden, op sociaal emotioneel gebied het vermogen zich goed aan te passen aan de dagelijkse gang van zaken op school. De groepen zijn te groot, het onderwijs doet een sterker beroep op zelfwerkzaamheid en zelfstudie dan zij op dat moment aankunnen. En bij opdrachten waarbij veel samenwerking wordt gevraagd missen zij juist weer het noodzakelijke inlevingsvermogen. Voor veel leerlingen met ASS is de overgang van de basisschool naar het reguliere voortgezet onderwijs dan ook een te grote stap. Maar in een setting met een aangepast ondersteuningsaanbod en meer begeleiding is onderwijs vaak wel mogelijk.

Special Class

De Special Class is een aparte klas binnen het MML met een eigen werkwijze. De leerlingen krijgen les in een vast lokaal dat gestructureerd is, en prikkelarm, soms met uitstapjes naar een vaklokaal. De klas telt maximaal 14 leerlingen. In principe blijft een leerling twee, soms drie jaar in de Special Class. In deze onderbouwjaren leren wij de leerlingen stapje voor stapje hoe zij hun werk kunnen organiseren, hoe zij hun weg kunnen vinden. Een belangrijke vaardigheid want in het voortgezet onderwijs wordt een groot beroep gedaan op zelfwerkzaamheid van de leerlingen. De leerlingen krijgen les op havo/vwo niveau, het curriculum moet gewoon voldoen aan alle inhoudelijke eisen die gelden dit niveau. Het onderwijs wordt verzorgd door een groep geschoolde docenten en gespecialiseerde medewerkers zoals een orthopedagoog en een coördinator. Zij zien erop toe dat de leerlingen zo goed mogelijk worden bediend. Omdat onze begeleiding in deze speciale onderbouw erop is gericht om leerlingen in de bovenbouw zoveel mogelijk te laten integreren in het reguliere onderwijs, richten we ons op leerlingen van wie de belemmeringen niet dermate heftig zijn dat functioneren in een reguliere onderwijs ook op termijn weinig kansrijk is.

Specialisatie

De constructie van de Special Class bestond al vòòr 2014. Er was een groep leerlingen op het MML die wel slim was maar toch dreigde vast te lopen. Het MML heeft toen onderzocht hoe deze groep toch onder hun hoede te houden en dat werd uiteindelijk de Special Class. Met de komst van de Wet passend onderwijs heeft het MML haar specialisatie op dit specifieke onderwijs voortgezet.

Ze voelen zich hier veilig en gehoord, ze bloeien op en kunnen zich daardoor gaan ontwikkelen.

We vinden het belangrijk dat leerlingen een plekje vinden op een school die bij hen past. Onze intakeprocedure is vrij uitgebreid en secuur. We aan met ouders in gesprek, en natuurlijk met een leerling. We nodigen de leerling uit tijdens een gewone schooldag en geven hen een beeld van de special class. We spreken met de basisschool en observeren de leerling in de klas. En we vragen het dossier van de leerling op.

Opbloeien

Wij zien veel kinderen erg groeien in de tijd dat ze bij ons in de klas zitten. Waar ze op de basisschool gepest werden of geen aansluiting konden vinden bij hun klasgenoten, maken ze hier opeens vrienden. Ze voelen zich hier veilig en gehoord, ze bloeien op en kunnen zich daardoor gaan ontwikkelen. Ouders zien dat ook. Hun kind wordt opeens steeds zelfstandiger. Ouders ervaren ons als steun, immers, veel problemen spelen zowel thuis als op school. We proberen samen te werken in de aanpak, we adviseren ouders, maken ze wegwijs in de problematiek.

Leerlingen lijken zich op het Metis vaak beter begrepen te voelen in vergelijking met de basisschool of andere middelbare scholen waar zij op hebben gezeten. Ze zijn omringd met gelijkgestemden en voelen zich vaak voor het eerst onderdeel uitmaken van een groep.

Het is niet alleen het bieden van de ondersteuning die leerlingen nodig hebben, het zijn ook de dingen die we doen die hun speciale interesse hebben. Een groot gedeelte van onze leerlingen excelleren op het gebied van informatica en robotica en wij bieden de leerlingen met deze talenten de kans zich hier in te specialiseren. Dat blijft trouwens niet onopgemerkt. Zo worden leerlingen van ons nog wel eens benaderd door grote IT bedrijven als zij mensen nodig hebben voor een opdracht.

Af en toe vangen we leerlingen op met hele heftige casuïstiek. Dan is het mooi om te zien dat leerlingen met een beetje vertrouwen en geduld zich op deze school weer tot persoonlijke ontwikkeling kunnen komen en zelfs een beetje gaan vliegen…Een van de leerlingen heeft het zelfs geschopt tot fractielid van een politieke partij op lokaal niveau!

We houden natuurlijk in de gaten hoe leerlingen reageren op hun plaatsing in de Special Class. Dit kan zowel positief als negatief uitpakken, en daarop acteren we dan weer. Plaatsing naar het reguliere onderwijs is natuurlijk te allen tijden mogelijk. Wat wij eigenlijk altijd willen proberen te voorkomen is dat een leerling een gebroken schoolcarrière doorloopt.

Na de middelbare school

We maken ons wel zorgen over hoe het gaat na de middelbare. Wij begeleiden ze zodat ze zelfstandig kunnen functioneren in de bovenbouw. Maar na het eindexamen trekken ze de wijde wereld in en geregeld lopen toch weer tegen dezelfde zaken aan waarmee ze aan het begin van hun middelbare schoolcarrière ook moeite hadden. Stranden op het HBO/WO is niet ongebruikelijk. Het zou mooi zijn als er op het HBO/WO ook meer ruimte is voor individuele begeleiding en aandacht. Je kan op zo’n groot instituut makkelijk de weg kwijt raken.

We denken dat de Special Class nu wel functioneert zoals wij dat voor ogen hebben. We hebben weinig dwingende wensen wat dat betreft. Het zou mooi zijn als er nog veel meer van dit soort speciale klassen kwamen. Voor bijna alle leerlingen geldt dat zij zonder deze klas niet de schoolloopbaan hadden gehad die ze nu hebben.