Afstandsleren in China: grote kansen voor kleine plattelandsgemeenschappen

Vooral op het platteland van China is nog veel armoede. Als een kind geboren wordt in een arm gezin is het vaak moeilijk armoede te ontstijgen. Deze kinderen gaan lang niet altijd naar school. De ouders werken de hele dag hard en de kinderen blijven thuis om klussen te doen en bijvoorbeeld voor de dieren te zorgen.

De technologische ontwikkeling biedt kansen voor de verbetering van deze achterstandssituaties. Giuliana Dettori, onderzoeker bij het Instituto per la Tecnologia delle Membrane in Italië: ‘Er is meer goed lesmateriaal op internet te vinden dan ooit. Ook zijn deze leermiddelen toegankelijker. Met een smartphone kom je al een heel eind en tegenwoordig heeft iedereen er een, zelfs op het Chinese platteland.’

Giuliana zou graag zien dat de overheid computers aanschaft voor de afgelegen dorpen. ‘Meerdere kinderen kunnen via één computer les krijgen. Een docent heeft ongeveer twintig leerlingen, verspreid over een gebied, onder zijn of haar hoede. De leerlingen loggen tegelijkertijd met de docent in en hebben vervolgens online contact met elkaar.

Het is ook mogelijk een les op te nemen en die klaar te zetten voor de leerlingen. Ze kunnen dan zelf kiezen wanneer ze de les volgen of een les nog een keer terugkijken. Zo is er - naast de dagelijkse klussen thuis - voldoende tijd om iedere dag tijd vrij te maken voor school. De lessen zijn immers niet (allemaal) gebonden aan een vast tijdstip.

Als de kinderen iets niet snappen, kunnen ze dit via een geschreven bericht of gesproken boodschap voor de leraar achterlaten. Die beantwoordt later plenair alle vragen.
De docent moet zich wel heel goed voorbereiden, want het is natuurlijk een hele andere manier van lesgeven. 'Maar je kunt er echt iets moois van maken’, aldus Giuliana.

De populariteit van afstandsleren in China neemt toe. De Chinese overheid ondersteunt de ontwikkeling van afstandsleren en stelt hier geld voor beschikbaar. In 2016 bedroeg de omvang van de online educatiemarkt in China 156.02 miljard RMB (ruim 20 miljard euro). Hierna is dit verder gestegen en in 2019 zal dit bedrag oplopen naar ongeveer 269.26 miljard RMB (ruim 34 miljard euro).

In 2016 studeerden zo’n 90 miljoen mensen online en dit aantal stijgt met zo’n 20% per jaar. In 2019 zullen er naar schatting al zo’n 160 miljoen mensen gebruikmaken van online educatie. [Bron: Zhiyan Research Consulting]

‘Twintig jaar geleden is het afstandsleren al ingevoerd’, vertelt Qianjun Tang, leraar op de universiteit van Leshan. ‘Op deze manier wilde de overheid het arme platteland tegemoetkomen en het landelijk niveau van sociale en economische ontwikkeling meer gelijktrekken. Ik juich dit van harte toe, want voor kinderen in achterstandssituaties kan afstandsleren echt hét verschil betekenen. Ouders op het platteland hebben vaak geen tijd om kinderen naar school te brengen, soms is de dichtstbijzijnde school ver weg. Zelf weet ik er alles van, want ik kom ook uit een arm gezin. Ik ging gelukkig wel naar school, maar moest twee uur heen lopen en twee uur weer terug.’ Qianjun heeft uiteindelijk, doordat hij wél de kans had onderwijs te volgen, de armoede kunnen ontstijgen. ‘Ik ben altijd hard blijven studeren en heb als hoogleraar een goede baan gevonden. Voor onze twee kinderen is goed onderwijs en een goede baan veel meer binnen bereik. We brengen ze ook gewoon met de auto naar school. Zo anders dan mijn eigen situatie vroeger.’

Giuliana: ‘Oké, de overheid promoot aan de ene kant het afstandsleren. Maar wel erg lastig voor leerlingen en studenten is dat websites als Google om de haverklap door de regering worden geblokkeerd. En dat terwijl er nu juist zoveel prachtige onderwijstools, presentaties en lesmateriaal te vinden zijn in en via Google! Er zijn gelukkig manieren om de blokkades te omzeilen, maar je moet wel weten hoe.’

Op dit moment blijken vooral volwassenen gebruik te maken van online educatie, en dit doen ze vooral om academische vaardigheden te verbeteren en carrièrekansen te vergroten. Vaak mensen die dus al een goede baan hebben. ‘Maar voor arme volwassenen is het afstandsleren nog best lastig hier’, zegt Giuliana. ‘Als je een werkdag van vijftien uren gemaakt hebt, waar moet je dan nog de tijd en energie vandaan halen om te studeren? Het is op die manier moeilijk om de armoede te ontstijgen. Het is niet realistisch. Eerst moeten de levenscondities verbeteren. Pas daarna kan de intrinsieke motivatie voor leren ontstaan.’ •