Kairos verschijnt in de klas als de les op rolletjes loopt, als het ritme van de leraar met dat van zijn leerlingen samenvalt, als de leraar zich verbaast over de treffende voorbeelden die hij opeens uit zijn mouw weet te schudden, als de les had mogen duren en duren en leerlingen blijven hangen, omdat ze niet weg willen uit die sfeer. Kairos kan toevallig langs komen fladderen, maar met dit boek kun je leren het toeval een handje helpen.
Het boek is als volgt opgebouwd:

1. Ik de leraar In dit hoofdstuk wordt ingegaan op wat je doet en al weet, misschien zonder dát je dat weet. Je wordt bewust gemaakt van wat je meebrengt en hoe je je handelingsrepertoire uit kunt breiden, zodat je met meer vertrouwen in de klas kunt staan. Aan bod komen o.a. kritische reflectie, drijfveren, kwaliteiten en allergieën, slow pedagogy, en zoals in elk hoofdstuk ook een aantal antinomieën. Manieren om er achter te komen waar je zelf staat in het krachtenveld tussen tegenstellingen, bijvoorbeeld:

'Ik ben gelijkwaardig aan mijn leerlingen.' <tegenover> 'Ik sta boven mijn leerlingen.'
'Ik zorg graag voor mijn leerlingen.' <tegenover> 'Ik ben er voor de kennisoverdracht.'

2. Ik en mijn leerlingen Met praktische voorbeelden hoe je anders gesprekken kunt voeren, hoe je aandacht en betrokkenheid kunt oefenen en de plicht om weerstand te bieden.

3. Ik en mijn collega's Kernwaarden, de pedagogische opdracht en het samen werken aan een goed pedagogisch klimaat en pedagogische leiderschap komen hier aan bod.

4. Ik en de ouders Is mede geschreven door Mariette Lusse, en gaat over het wederzijdse vertrouwen, met tips voor goede samenwerking.

5. Ik en de wereld Waarin de auteurs je aan het denken zetten over jouw wereldbeeld, jouw visie op de toekomst en veel meer.

“Ik zie nu dat ik veel vaker Kairos in de klas had kunnen hebben.”


Jacqueline Boerefijn

Het boek is ontstaan uit de leergang Verdiepende Pedagogiek die de auteurs samen geven in Rotterdam. Het boek leest makkelijk, is verrassend kleurig en vrolijk vormgegeven (zonder dat het kinderachtig wordt), en heeft een opvallend fijn lettertype, wat ik nog niet kende. Het zit vol verwijzingen naar interessante boeken, websites en video’s, waarvan sommige handig te vinden zijn via een QR-code.

De handen en voeten-passages bevatten oefeningen die je helpen je eigen weg te vinden, je eigen vragen te stellen, je eigen fantasie te gebruiken en je eigen manier te vinden om in contact te blijven met dat wat jou aan het hart gaat.

Als zij-instromer heb ik lang geleden een verkorte lerarenopleiding gevolgd, waarin weinig tijd besteed werd aan pedagogiek. Als ik dit boek gelezen had aan het begin van mijn docentschap, zie ik nu dat ik veel vaker Kairos in de klas had kunnen hebben, en had mijn werk voor mijzelf makkelijker en lichter kunnen zijn. En was ik waarschijnlijk een fijnere docent voor mijn leerlingen geweest.

Jacqueline Boerefijn is biologiedocent en master toegepaste positieve psychologie, initiatiefnemer van ‘Positief Onderwijs’ en auteur van Opvoeden tot geluk en Gelukkig voor de klas. Ze is redacteur bij het Tijdschrift Positieve Psychologie en helpt ouders en docenten om toepassingen uit de positieve psychologie te gebruiken in opvoeding, onderwijs en werk.

Mieke de Wit, Monique van den Heuvel, 2023