Binnenkort gaan we aan de slag met ons schoolplan. Via dat schoolplan maakte ik een gedachtesprong naar onze premier. Positief ben ik over twee van zijn bezigheden: hij maakt muziek en hij staat voor de klas. Minder indrukwekkend is hij als visionair. Hij gelooft niet in vergezichten en blauwdrukken.
Toen ik in de vorige eeuw twintig jaar voor de klas stond, was visie nooit onderwerp van gesprek. Je werd betaald om les te geven. Mijn rector gaf mij zoveel ruimte in de klas dat ik soms pleinvrees kreeg: doe ik het wel goed?
In onderwijsland kun je tegenwoordig met goed fatsoen niet meer visieloos je brood verdienen. De Tweede Fase zette in 1998 de sluis open. Een onderwijsconcept werd ingevoerd (“uitgerold” in jeukerig jargon). Dat was het begin van een spectaculaire visievlucht waarin niet alleen ministeries, maar ook adviesbureaus, besturen en directies wild om zich heen begonnen te slaan op piketpaaltjes. Via aanvliegroutes namen ze de lead met verandertrajecten waarbij stakeholders commitment vertoonden om het team te empoweren en de innovaties te borgen.
De grootste valkuil is het dogma.
De zon verdween achter alle stippen op de horizon.
Nu verschil ik regelmatig van opvatting met onze premier. Ook op het terrein van visie. Volgens mij is er niets mis met nadenken over wie je bent en wat je wilt. Voor leerlingen en leraren is het handig als op een school volgens bepaalde uitgangspunten wordt gewerkt. Nadenken over die uitgangspunten is vooral zinvol als dat gebeurt door mensen die er verstand van hebben. Leraren bijvoorbeeld.
De grootste valkuil is het dogma. Er bestaat niet één goede manier van doceren. Net zomin als één manier van leren. Maar je hebt wel goede en slechte lessen. Ik vergelijk het graag met muziek. Verstand heb ik er niet van, maar ik luister naar van alles: blues, jazz, soul, klassiek, chanson. Daarbij heb ik niet de indruk dat één muziekvorm de beste is. Maar als je samen een prachtig concert wilt geven, zul je moeten kiezen en oefenen.
Op sombere dagen, als ik ten prooi val aan visieverwarring, houd ik me vast aan Duke Ellington die een aardig deuntje speelde. “There are simply two kinds of music, good music and the other kind.“ In welke categorie die van de premier hoort, is niet bekend. Maar op onze school spelen we samen een meesterlijke melodie.