Margot Joris en Wouter Sanderse van de Universiteit voor Humanistiek werkten samen met hogescholen en docenten uit vier verschillende regio’s aan het project Voorbeeldige bildung in het vmbo (2021-2023).
“In dit project vertrokken we vanuit de verwachting dat leraren, door bewust in te zetten op hun voorbeeldfunctie, kunnen bijdragen aan de bildung of de brede vorming van leerlingen. Bildung bevat het Duitse ‘Bild’, wat ‘vorm’ of ‘beeld’ betekent: bildung is dan een proces waarin mensen zichzelf vormen door zich te verhouden tot voorbeelden. Hiermee verwachtten we niets ‘nieuws’ binnen te brengen in het vmbo, integendeel: veel leraren zijn al op dagelijkse basis bezig met hun voorbeeldrol, én met de persoonlijke, professionele en maatschappelijke ontplooiing van hun leerlingen. Door dit te versterken, hoopten we wel meer aandacht te creëren voor brede vorming in het (voorbereidend) beroepsonderwijs. Hoewel ongeveer de helft van Nederlands jongeren naar het vmbo gaan, krijgt brede vorming in het vmbo immers nog vaak minder aandacht dan in havo/vwo. Ons uitgangspunt is dat alle jongeren de kansen moeten krijgen om bildung te ervaren, en zichzelf te vormen.”
“Een cruciaal inzicht: er is geen one-size-fits-all. Leraren ontwikkelen hun eigen focus en stijl, en ze kunnen zelf te bepalen wat ze belangrijk en waardevol vinden, en hoe ze daar zelf een voorbeeld van willen zijn voor hun leerlingen. Dit boekje wilt leraren hierbij vooral een houvast en inspiratie bieden om hun eigen aanpak te ontwikkelen.”
“Uit onze gesprekken met leerlingen leerden we vooral dat zij een heel eigen kijk hebben op de voorbeeldrol van leraren in bildung. Leerlingen erkennen wel wat leraren modelleren en waarom, maar dat maakt nog niet iedere docent tot een vanzelfsprekend voorbeeld. Die voorbeeldrol lijkt weggelegd voor docenten die hen begeleiden en motiveren in hun eigen bildung. En bijna alle leerlingen hadden wel docenten die zij zagen als voorbeeld omdat ze hen ondersteunden bij het vinden van hun eigen levensweg. Leerlingen willen dus vooral dat docenten hen (zelf)vertrouwen geven, hen zien en in hun talenten geloven.”
“Het project maakte duidelijk dat bildung écht leeft bij docenten en leerlingen in het vmbo, en dat zij er hun eigen invulling aan geven en helemaal niet abstract of elitair begrip is. De praktijken, de ervaringen en inzichten uit dit project bieden veel concrete inspiratie voor anderen die zelf met bildung aan de slag willen gaan, binnen en buiten het vmbo.”
Bouwen aan jezelf, bildung voorleven in het vmbo
Je kunt Bouwen aan jezelf gratis downloaden: https://bildungvmbo.nl/wp-cont...