“Als docent geschiedenis inspireer je de toekomstige generatie met verhalen van vroeger. Alleen is natuurlijk de vraag: hoe worden die verhalen overgebracht in het klaslokaal? De lesmethode speelt hier een belangrijk rol in. Wat staat er nu precies in die lesmethode? Worden alle onderwerpen vanuit meerdere perspectieven beschreven? Vaak is dat niet het geval. Beeldvorming over een bepaald onderwerp kan hier dus (on)bewust eenzijdig zijn. Dit fascineert mij als geschiedenisdocent. Ik loop al een tijd rond met het idee om hier iets mee te doen en heb een aantal musea aangeschreven. Het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht reageerde enthousiast en ik ben met ze in gesprek gegaan. In 2024 komen zij met een tentoonstelling over Nederlands-Indië en daar wil ik graag mijn steentje aan bijdragen.””
In zijn post schrijft Jop: ‘Bekijk de schoolplaat over de rijstbouw op Java uit de periode 1915–1925 bij dit item. Wat zie je?’ Ja, wat zien we?
"We zien een romantische afbeelding van het leven op platteland op Java. Palmbomen, een kabbelend riviertje, mooie bergen en mensen aan het werk. Dit is het beeld wat de makers van deze oude schoolplaat graag willen overbrengen. Maar is dit het werkelijke beeld van de kolonie Nederlands-Indië? Het antwoord laat zich raden: nee. De lokale bevolking leefde in een koloniale maatschappij waar de Nederlanders de scepter zwaaiden. Het was een tijd van onderdrukking en onrecht."
Hoe werkt Jop aan historisch besef met zijn leerlingen? “Ik begin meestal met een item uit de actualiteit dat ik kan koppelen aan de lesstof. Vanuit het heden naar het verleden, dat werkt het beste voor de leerlingen. Als leerlingen geen connectie met het onderwerp of met de lesstof kunnen maken blijft het te abstract voor ze. Iedereen kan en mag zijn mening geven in mijn lessen. Elke mening telt en dat levert vaak interessante gesprekken op. Leerlingen weten vaak al aardig wat, maar soms moet je ze helpen om alle informatie in het juiste perspectief te plaatsen.
Als het gaat om een goed beeld van onze eigen historie, dan zijn voor mij Nederlands-Indië, slavernij en Srebrenica onderwerpen die belangrijk zijn. Onderwerpen die vanuit verschillende gezichtspunten te benaderen zijn en waarover nog altijd het debat wordt gevoerd. Wat mij betreft mogen deze onderwerpen een prominentere plek krijgen in de lesmethode.”
Zorg en hoop? “Mijn zorg op dit moment is toch wel het menselijke contact. Dat geldt voor de hele samenleving maar zeker ook voor school. Corona maar ook het uit de bocht gevlogen telefoongebruik van leerlingen zijn funest voor de sociale omgang op school. Ik denk dat we echt aan de slag moeten om goed met elkaar in contact te blijven. Als leraar kun je daaraan werken, maar je moet wel je leerlingen uitdagen. En dan vinden leerlingen het ook leuk om naar je les te komen. Er is niks leukers, als het lukt om een groep voor je te winnen.”
