Toen ik vanuit verschillende hoeken hoorde dat een aantal scholen geen cijfers meer wilde geven maar over wilde gaan op meer feedback was mijn eerste reactie: Oef…, meteen volgend door een aantal vragen: zal dat wel goed gaan? Wordt feedback gezien als product of proces? Weten leerlingen, docenten én de schoolleiding wat dit inhoudt? Hebben ze dezelfde beelden daarbij? Maar vooral wat gaat dit emotioneel doen met de ontvangers van feedback? Hoe kun je emotie reguleren? En wordt er überhaupt iets met de feedback gedaan door de ontvangers? En hoe geef je eigenlijk feedback?

Feedback heeft de potentie om leerprestaties te verhogen (Hattie & Timperley 2007). Dat klinkt heel verleidelijk om dan te zeggen dat we veel feedback gaan geven aan de leerlingen. Helaas is het niet zo eenvoudig. Alhoewel feedback terecht een speerpunt is geworden op het gebied van lesgeven, onderzoek en praktijk moeten we voorzichtig zijn, zoals ook bleek toen opnieuw naar de power of feedback werd gekeken (Wisniewski, Zierer & Hattie, 2020). Dat het niet eenvoudig is, is natuurlijk geen reden om het niet te doen, maar bijvoorbeeld de emotie die het ontvangen van feedback met zich mee kan brengen kan veel schade met zich meebrengen en ervoor zorgen dat er niets met feedback gedaan wordt. Relatie is belangrijk (Carless, 2013).

Feedback is emotie

“je spreekt Frans als een Turk die Nederlands spreekt”. Dit was de feedback die ik kreeg toen ik Frans studeerde als bijvak: Ik herinner me het nog als de dag van gister (toch weer 30 jaar geleden). Naast het feit dat het beledigend overkwam en niet alleen voor mij , kon ik niets met die feedback, namelijk hoe kan ik het dan verbeteren? Er gebeurde iets waar ik nog heel lang last van heb gehad; het wakkerde mijn spreekangst aan. De relatie met de docent werd er niet beter door want iedere keer bleef dit in mijn geheugen terugkomen en werd ik onzekerder. Feedback van die docent (hoe goed en goed bedoeld ook) nam ik niet meer aan en deed er niets mee. Wat zou die feedback met jou doen?

Gevoel speelt een belangrijke rol wanneer je commentaren op je werk terugkrijgt.

Het is van belang dat je een goede relatie hebt met je leerlingen en dat je weet wat feedback met een persoon kan doen. Ken je leerlingen en denk na of feedback altijd een goed idee is. Gelukkig kreeg ik daarna les van andere docenten en is het goed gekomen, maar toch, die spreekangst in het Frans is heel lang ‘een dingetje’ gebleven. Dit wens je niemand toe. De school die van plan is over te gaan op het geven van meer feedback in plaats van cijfers heeft dit natuurlijk niet voor ogen, maar het is goed om je verwachtingen te verhelderen wat je bedoelt met een dergelijke uitspraak.

Je emotie reguleren

“Ik haal de emotie uit feedback door er actiegerichte punten van te maken.”, dat zegt Phillip Dawson, onderzoeker en associate director, Centre for Research in Assessment and Digital Learning met een grote interesse in onderzoek naar feedback. Ik ken Phill persoonlijk en heb hem vorig jaar ontmoet in Manchester. Op het thema feedback werkt hij samen met onderzoekers als David Boud, David Carless, Naomi Winstone enz.. In een persoonlijke blog (Dawson, 2018) deelde hij een paar jaar geleden zijn ervaringen hoe hij omgaat met feedback in het licht van feedback geletterdheid (Carless & Boud, 2018). Ik zal dat hier kort beschrijven.

Peer review

Voor onderzoekers is het normaal dat hun werk door anderen van feedback wordt voorzien, de zogenaamde peer review. In zijn blog beschrijft Phill de eerste reactie die bij hem naar boven komt wanneer hij feedback krijgt. Dat gaat altijd over gevoel. Dit kan een gevoel van pijn, boosheid, schaamte maar ook trots zijn. Om over die gevoelens heen te stappen heeft hij geleerd om die feedback te herschrijven in bruikbare actiepunten. Ook bij mensen die experts zijn op het gebied van feedback is niets menselijks hen vreemd. Gevoel speelt een belangrijke rol wanneer je commentaren op je werk terugkrijgt. Overigens geldt dat je je emoties moet reguleren bij zowel positieve als negatieve feedback (Voerman, 2014). Belangrijk is dat je ervan bewust bent dat het geven en ontvangen van feedback niet iets mechanisch is. De rol van vertrouwen is van groot belang bij het geven en ontvangen van feedback (Carless, 2013). Ook voor de scholen die meer feedback willen geven zouden volgens mij na moeten denken wat feedback met de emotie kan doen en hoe ze daar rekening mee kunnen houden.

Wat doen leerlingen met feedback?

Leerlingen moeten iets doen met de feedback die ze ontvangen. Ja, nogal wiedes hoor ik je denken… Maar is dat ook zo? Naomi Winstone is onderzoeker op het gebied van feedback. In een voor mij belangrijke publicatie heeft ze 195 artikelen doorgespit over betrokkenheid bij feedback van 1984 t/m 2014. Zonder in detail te treden kwam ze tot de volgende conclusie: we weten best wel veel uit onderzoek over het geven van feedback. We weten echter weinig wat leerlingen ermee doen (Winstone et al., 2017, Winstone, 2019). Toen ik dat las, dacht ik: dit kan toch niet waar zijn, wat zijn we dan aan het doen? Feedback heeft toch veel potentie om leerprestaties te verhogen? Maar als je er langer over nadenkt en reflecteert op je eigen praktijk zorg je er dan voor dat er iets met feedback gebeurt in je lesontwerp? Maak je ook voor de leerling duidelijk wat het doel is van feedback? Is er een gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid bij zowel gever als nemer van feedback? Hoezo zouden leerlingen elkaar feedback kunnen geven? Hebben ze daarvoor voldoende kennis? Heb je voorgedaan hoe je elkaar feedback geeft? Heb je ook gecheckt of er iets met de feedback is gedaan? Ik moet uit mijn eigen lespraktijk constateren dat ik daar te weinig aan deed.

Feedback heeft een plek nodig om te landen

Wat zou je dan kunnen doen om feedback te laten gebruiken? Natuurlijk zul je de dialoog met je klas aan moeten gaan om helder te maken waarom je bepaalde dingen doet zoals je ze doet. Feedback speelt bijvoorbeeld een grote rol in formative assessment. Het delen van leerdoelen en succescriteria doe je niet zonder reden. Een van de redenen is dat leerlingen straks de feedback die ze krijgen kunnen begrijpen om er vervolgens iets mee te doen. Dan heeft het weinig zin om alleen maar de leerdoelen op het bord te schrijven. Leerlingen moeten aan de slag met voorbeelden van verschillende kwaliteit (Sadler, 2012, Carless & Chan, 2016). Waar je voor zou moeten zorgen is dat feedback een plek nodig heeft om te landen. Heb je in je lesontwerp al ingebouwd dat leerlingen in een vervolgtaak de feedback moeten verwerken? (Boud & Molloy, 2012, Winstone & Boud, 2020). Geef leerlingen bijvoorbeeld de taak om aan te geven waarom ze wel of niet de feedback gebruikt hebben.

Voordoen hoe je feedback geeft.

Het laatste punt waar ik aandacht voor vraag is modelling. Wanneer je verlangt van leerlingen elkaar feedback te geven, zou je dat eens voor kunnen doen (Carless, 2020)? Neem bijvoorbeeld een werk van een leerling en geef er feedback op, laat zien wat je doet, welke vragen je stelt, hoe je feedback formuleert, of de ander begrijpt wat hij moet doen met de feedback. Een goed hulpmiddel voor het stellen van specifieke feedbackvragen op het gebied van taak, proces en zelfregulatie is in een handig schema gezet: A Matrix of Feedback for Learning (Brooks, et al., 2019, p.28) waarbij onderscheid wordt gemaakt welke vragen je stelt aan een beginnend gebruiker of een expert. Ook het boek van Voerman en Faber (2020) geeft concrete handvatten met bijvoorbeeld hun kaarten om vragen te stellen.

Oefening baart kunst

Maar zeker belangrijk: hoe formuleer je feedback? Oefen er dan mee voor je de leerlingen het zelf laat doen. Hou het klein aan het begin en verwacht niet van een leerling zonder enige voorkennis goede feedback te geven. Voor docenten is het al een hels karwei om feedback te geven die ook nog eens verwerkt wordt waardoor leerprestaties verhoogd kunnen worden.

Feedback moet leiden tot gesprekken

Feedback should cause thinking.”, ooit uitgesproken door Dylan Wiliam. Hopelijk doet dit artikel dat ook en denken schoolleiding, docenten en leerlingen samen na over meer of misschien wel minder feedback. Een handig hulpmiddel daarbij is te kijken hoe een feedback geletterde leraar eruit ziet (Carless & Winstone, 2020). Wat doet hij en welk gedrag vertoont hij? Ik nodig dan ook iedereen uit om het gesprek aan te gaan om samen een neus voor kwaliteit te ontwikkelen. Feedback geven en ontvangen is niet makkelijk. Het gaat om een gedeelde verantwoordelijkheid. Je moet weten of en hoe het binnen jouw klas en school past. En dat kan alleen maar als je die goed kent. Praat erover en zoek de dialoog. Geef feedback op feedback.

(Dank voor het geven van feedback op dit artikel en de gesprekken die we erover hebben gevoerd: Cathelijn Schilder, Gerdineke van Silfhout, Lia Voerman (Nederlandse versie) en David Carless, Phillip Dawson en Naomi Winstone (Engelse versie))

Bas Trimbos is leerplanontwikkelaar bij het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO) met een grote interesse in formative assessment, feedback en zelfregulatie.

Wil je je verdiepen in feedback? Raadpleeg de bronnen onder de Engelse versie.

(English version)

Feedback is more than transmitting information.

“We will no longer grade students, but we will give more feedback instead”. This is what I hear regularly lately. But how smart is that? What do we know about feedback? What are the experiences of students and adults when receiving feedback, what do they do with feedback? Is feedback critique? In this article I will shine a light on three aspects of feedback: what are the emotions related to feedback and what does it mean for relationships between students and teachers? How can you ensure something is done with the feedback given? After all, feedback needs a place to land. And can you expect your students to give each other feedback when you have not taught them how to do this?

When I heard that some schools were considering dropping grades and instead considering giving more feedback, my first reaction was: phew…, followed instantly by some questions: will that work? Is feedback perceived as a product or a process? Do students, teachers and school leaders know what this means? Do they share the same concept of feedback? But most of all, what is the emotional impact on receivers of feedback? How can you regulate emotions?

And will receivers of feedback act on feedback? And how do you actually give feedback?

Feedback is one of the most powerful influences to raise student achievement (Hattie & Timperley 2007). On reading that, you may be tempted to give students a lot of feedback. Unfortunately it is not as simple as that. Although feedback has rightly become a focus of teaching research and practice, we need to be very nuanced here (Wisniewski, Zierer & Hattie, 2020). The fact that the process of feedback is not simple, does not mean you should not use it. But, be aware of the emotion receiving feedback can have. It can hurt the receiver’s feelings and as a consequence the feedback information remains unused. Feedback is relational (Carless, 2013).  

Feedback is emotional

“You speak French like a Pakistani trying to speak English”. This was the feedback I received when I studied French. I remember it like it was yesterday (it was around 30 years ago). Besides the fact that the feedback was not actionable and was insulting, not only for me – how could I improve French with that comment? Something happened that impacted me for quite a long time; my fear of speaking French in public increased. The relationship I had with the teacher did not improve, the comment kept spinning around in my head and I got more and more insecure. Future feedback from that teacher (no matter how carefully formulated and well-intended) was not used by me. How would this kind of feedback impact your feelings?

It is of great importance  you have a good relationship with your students and that you are conscious of what feedback can do to a person emotionally. Get to know your students and decide whether delivering feedback is always a good idea. Fortunately for me I got a new French teacher, but fear of speaking French in public remained an issue for me for quite some time. You would not wish this experience on anyone. Schools that are considering giving more feedback to students instead of grades may not  have this in mind of course, but I think it is a good idea to clarify your intentions.

Regulate your emotions

“I am defanging feedback by rewriting into action items.”, says Phillip Dawson, researcher and associate director, Centre for Research in Assessment and Digital Learning, with a great interest in feedback. I know Phill personally and met him last year in Manchester. He works together with people who are experts in the area of feedback and feedback processes such as David Boud, David Carless and Naomi Winstone. In his personal blog (Dawson, 2018) Phill shared his personal experiences dealing with feedback in light of feedback literacy (Carless & Boud, 2018) which I will describe briefly.

Peer review

It is common for researchers to have their work reviewed by others, the so-called peer review. In his blog, Phill describes the first reaction that comes to mind when he receives feedback information. It is always an immediate affective response. This can be a feeling of pain, anger, shame, but also pride. To overcome those feelings he has learned to rewrite feedback information into actionable to dos. Even with people who are experts in the field of feedback, nothing human is alien to them. Emotions play an important role when you get comments on your work. In fact, regulating your emotions is not only for receiving negative feedback; it is also the case with receiving positive feedback (Voerman, 2014).  It is important that you are aware that giving and receiving feedback is not something mechanical. The role of trust is of great importance in giving and receiving feedback (Carless, 2013). I think that schools that want to give more feedback should think about what feedback can do with emotions and how they can take this into account.

What do students do with feedback?

Students should do something with the feedback they receive. Yes, that is quite obvious… But is that really the case? Naomi Winstone is a researcher in the field of feedback. In her seminal article, she analysed  195 articles on engagement with feedback from 1984 to 2014. Without going into detail here, she came to the following conclusion: we know quite a lot from research about giving feedback. We know  however, little about what students do with it (Winstone et al., 2017, Winstone, 2019). When I read that, I thought: this can't be true, what on earth are we doing? Doesn't feedback have a lot of potential to increase performance? But if you think about it longer and reflect on your own practice, do you ensure that something happens with feedback in your design? Do you also make clear to the student what the purpose of feedback is? Is there a sense of shared responsibility? Why should students give each other feedback? Do they have enough knowledge for that? Have you shown how you give each other feedback? Have you also checked whether something has been done with the feedback? I have to conclude from my own teaching practice that I did not do enough about this.

Feedback needs a place to land

What could you do in order to have students use feedback information? Of course you will have to start a dialogue with your class to clarify why you do certain things the way you do them. For example, feedback plays a major role in formative assessment. There are important reasons why you share learning objectives and success criteria at the start of a lesson. One of the reasons is that students will be able to understand the feedback they receive and then do something with it. Then it makes little sense to just write the learning objectives on the board. In order to do so, students should work with exemplars of different dimensions of quality (Sadler, 2012, Carless & Chan, 2016). What you should ensure is that feedback has a place to land. Have you already embedded follow-up tasks in your lesson design where students have to use the feedback? (Boud & Molloy, 2012, Winstone & Boud, 2020). Also, for example, give students the task to indicate why they have or have not used the feedback information.

Modelling feedback

My final point of this article is modeling. If you want students to give each other feedback, would it not be a good idea to show them how it looks (Carless, 2020)? For example, take a student's work and give some comments, show what you do, what questions you ask, how you formulate comments, and check the other person understands what to do with the feedback. A good resource for asking specific feedback questions in the areas of task, process and self-regulation is a Matrix of Feedback for Learning (Brooks, et al., 2019, p. 28), distinguishing which questions you ask a novice user or an expert. The book by Voerman and Faber (2020) also provides concrete suggestions with, for example, their cards with different types of questions.

Practice makes perfect

How to formulate your feedback is really important. Show your students how you could do this before they start practicing with it. Start small and do not expect your students to give effective feedback without proper prior knowledge. Even for teachers it is tough to give feedback that moves the student forward in order to raise achievement.

Feedback should lead to discussion

“Feedback should cause thinking.” A quote by Dylan Wiliam. Hopefully this article will do the same and school management, teachers and students will discuss together about more or perhaps less feedback. A paper by David Carless and Naomi Winstone (2020) shows what a feedback literate teacher looks like. What do they do and what behaviour do they show?

I invite everyone to enter a discussion to develop a nose for quality together on feedback. It is not easy to give and receive feedback that is acted upon. You need to know where and how feedback fits within your class and school. Relationship is key. Talk about feedback together. Give feedback on feedback.

Bas Trimbos is  a curriculum developer at the national institute for curriculum development (SLO) in the Netherlands with a great interest in formative assessment, feedback and self-regulation. You can follow him on Twitter @bastrimbos

(A special thank you for feedback on this article to: Cathelijn Schilder, Gerdineke van Silfhout and Lia Voerman (Dutch article) and David Carless, Phillip Dawson and Naomi Winstone (English version of Dutch article).)

Want to learn more about feedback? Try the following resources to prepare yourselves for a feedback conversation at school.

 

Resources that are easy to read or listen to:

  • Sadler, D Royce. (2002). Ah! … So That’s ‘Quality’. In Assessment: Case studies, experience and practice from higher education, P. Schwartz & G. Webb (Eds). (Chap. 16, 130-136). London: Kogan Page.

 

Scientific resources

  • Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The Power of Feedback. Review of Educational Research, 77 (1), 81-112.