Ik geef les aan leerlingen uit Oekraïne. We gaan naar buiten, want ze zitten veel in de bank Nederlands te leren met lesmateriaal van het LOWAN, de organisatie die leerwegondersteunend onderwijs voor nieuwkomers in Nederland verzorgt. Waar de afkorting voor staat weet ik niet. Ik heb mij rot gezocht en daana heb ik het opgegeven. Soms vervangt een afkorting de naam. In het milieu van docenten die nieuwkomers les geven praat men ook altijd over ‘het LOWAN’. Die weten ook niet beter, denk ik.Nou ja, het LOWAN is geweldig. Ik zocht lesstof en ging naar hun site daar is in een ijltempo een startpakket NT2 opgetuigd voor leerlingen uit Oekraïne om Nederlands te leren, een soort van ‘Aap, noot, mies’ methode maar dan per thema, met werkbladen en goede werkvormen en je mag het allemaal voor niks downloaden en op de kopieermachine gooien. Het is ook heel goed te doen voor de leerlingen van mijn oude school die zich enthousiast hebben gemeld na een oproep om een middag samen met hun leeftijdgenoten uit Oekraïne Nederlands te oefenen. En na afloop naar ‘het stadje’ te gaan. Zo heet het centrum van Purmerend in de volksmond.

Ja Olga, jij kan ook tekenen, iedereen kan ‘biologisch tekenen’, want het is ‘natekenen’.

Ik doe vandaag mijn eerste lessen op de Oekraïneschool. Zestien leerlingen van 13 tot 15 jaar komen het lokaal binnen en zoeken een plek, sommigen naast elkaar, sommigen alleen. Mijn eerste vraag: “Good morning … who speaks English ….a little bit?’ Ongeveer tweederde en dat valt reuze mee, want daar kunnen we mee verder. Naast elke leerling die geen Engels spreekt een leerling die wel die taal machtig is om te tolken.

Onderwerp van deze eerste les: de Tulp, onze nationale trots en moneymaker. Een tulp is eigenlijk een flutbloem. Hij/Zij (een tulp is tweeslachtig) ruikt nergens naar, heeft geen groene kelkbladeren, zoals normale bloemen wel hebben. Alleen maar zwaar overdreven kroonbladeren in allerlei verschillende discokleuren waar bestuivende insecten hallucinaties van krijgen, lijkt mij. Die bloemen worden dan ook massaal door de tulpenkwekers afgesneden en op grote hopen langs de velden gegooid om weg te rotten. Het gaat niet om de bloemen maar om de bollen, daar zit het grote geld uit de export.

Waarom dan de tulp voor deze les? Breek twee kroonbladeren uit de bloem en je krijgt zich op het overdreven voortplantingsapparaat van de tulp en didactisch gezien is dat heel handig, want je kunt alle onderdelen heel goed zien en makkelijk tekenen: de stijve stijl en daarop de roomkleurige stempel die zich open plooit in drie wellustige lippen om kleverige stuifmeelkorrels op te vangen. De bloem is zwaar bisexueel, geen twijfel over mogelijk, met rondom de stempel een krans van zes langwerpige schuiten vol paars stuifmeel, wat aan je vingers blijft kleven als je die in de bloem doopt.

Nou ja, vandaag doen we de Tulp, zonder mitsen en maren, dus lieve Oekraïnekinderen, sloop twee van de rode kroonbladeren uit de bloem en maak een tekening van de inwendige bloem volgens de biologische regelen der kunst. Dus geen artist’s impression maar groot en héél precies: biologen worden groot door te observeren en te tekenen. Ja Olga, jij kan ook tekenen, iedereen kan ‘biologisch tekenen’, want het is ‘natekenen’. Dat had ik gedacht! Anna steekt haar hand op en zegt ‘In Oekraïn the Tulip is the flower of Woman’s Day’. Zij vertelt dat de vrouwen in Oekraïne op 8 maart in het zonnetje worden gezet en bezocht met een bos Tulpen. Later zie ik op Google roerende foto’s van een soldaat in Odessa met bosjes tulpen voor zijn vrouw en zijn schoonmoeder. Nog veel meer foto’s van soldaten met bosjes tulpen voor hun geliefden, even een pauzemoment in een land dat op zijn kop staat door oorlog. De leerlingen vinden het geen goed idee om de tulp te slopen voor de biologieles. Zij willen de tulpen graag heel houden en mee nemen. Tsja, wat nu…

Ik had mij beter voor moeten bereiden. Ik dacht vooraf, we gaan lekker veilig beginnen deze eerste les met leerlingen uit een land in oorlog. Dus even niet beginnen met het menselijk lichaam, dat komt later wel, eerst even de temperatuur van het water peilen en elkaar leren kennen. We beginnen met de Tulp, de sloomste aller bloemen, daar kan ik mij geen buil aan vallen.

Het kan verkeren. Ik veeg het bord uit en vraag of iemand een bij op het bord wil tekenen. Want we hebben nog een halve les te gaan. Ja hoor, Alexander tekent een bij, tot grote hilariteit van klas. De rest van de les doen we ‘tekenen we op het bord’ en dan de namen erbij in het Oekraïens, het Engels en het Nederlands. Het is gezellig. Onderwijs kan zo eenvoudig zijn. Je moet er ook weer niet te lang over nadenken.